KVKK ihlali tazminat alabilir mi sorusu, kişisel verilerin hukuka aykırı kullanımı durumunda en çok merak edilen konulardan biridir. Bu yazıda KVKK ihlalinde tazminat alınır mı anahtar sorusunu mercek altına alacağız ve “Haklar, Şartlar ve Başvuru Süreci” çerçevesinde adım adım inceleyeceğiz. Ayrıca şu alt başlıklar üzerinden ilerleyeceğiz: hangi durumlarda tazminat hakkı doğar, şikayet zorunluluğu, manevi tazminat olasılığı, dava süreci, mahkeme, tazminat miktarının belirlenmesi, başvuru süresi, ispat şartları, manevi zarar ispatı ve avukat gerekliliği. Okuyucu olarak bu yazı sonunda, KVKK ihlali nedeniyle ne gibi haklara sahip olduğunuzu, nasıl hareket etmeniz gerektiğini ve pratiğe dair ipuçlarını net olarak öğreneceksiniz.

KVKK ihlalinde tazminat alınır mı?

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 14’üncü maddesinin 3. fıkrasında düzenlendiği gibi, kişilik hakları ihlal edilen ilgili kişiler bakımından, genel hükümlere göre tazminat hakkı saklıdır.

Yani, KVKK kapsamında verileriniz hukuka aykırı işlendiğinde veya güvenlik önlemleri yetersiz kaldığında, ortaya çıkan zararları tazmin etme hakkınız vardır.

Bu tazminat talebi hem maddi (parasaldır zarar) hem manevi (acı, üzüntü, itibar kaybı vb.) zararları kapsayabilir. Özetle, KVKK ihlali halinde tazminat alınması hukuken mümkündür — ancak bu hakkın kullanılabilmesi için bazı şartlar ve süreçler vardır.

Hangi durumlarda tazminat hakkı doğar?

Tazminat hakkının doğabilmesi için aşağıdaki unsurların birlikte var olması gerekir:

1. KVKK’nın hâlihazırda düzenlediği yükümlülüklerin ihlali
   Örneğin: veri sorumlusunun kişisel verilerin güvenliğini sağlamaması, yetkisiz erişime karşı önlem almaması, verileri rızasız üçüncü kişilere aktarması.

2. Zararın gerçekleşmiş olması
   Bu zarar maddi (örneğin finansal kayıp) olabileceği gibi manevi (örn. itibar kaybı, stres, psikolojik zarar) de olabilir.

3. Kusur veya ihmal unsuru
   Veri sorumlusu veya veri işleyenin kasıtlı ya da ihmalkâr davranışının olması gerekir.

4. Nedensellik bağı
   İhlal davranışı ile zararın ortaya çıkması arasında doğrudan bir bağ olmalıdır.

Bu şartların sağlanması hâlinde, ilgili kişi tazminat talep edebilir.

Şikayet olmadan tazminat alınır mı?

Kanun açısından, tazminat talebi için mutlaka Kurula şikayet şartı yoktur. KVKK’nın 14/3 fıkrası, “kişilik hakları ihlal edilenlerin, genel hükümlere göre tazminat hakkı saklıdır” hükmüyle doğrudan tazminat hakkını tanır.

Ancak pratikte bazı davalarda, Kurul kararları veya şikâyet süreçlerinden elde edilecek belgeler ispat açısından kıymet taşır. Ayrıca ilgili kişi önce veri sorumlusuna başvurmalı; bazı durumlarda şikayet yoluna giderek Kurul’un incelemesi de süreçte referans teşkil eder.

Dolayısıyla şikayet zorunlu değildir ama çoğu durumda avantaj sağlar.

Manevi tazminat talep edilebilir mi?

Evet, manevi tazminat talep etmek mümkündür. Verilerin hukuka aykırı işlenmesi, itibar kaybı, özel hayatın gizliliğinin ihlali gibi durumlarda, kişinin ruhsal dünyasında oluşan zararlar için mahkemece manevi tazminata hükmedilebilir.

Önemli husus: Yargıtay uygulamaları artık manevi tazminatta “caydırıcılık” unsurunu dikkate almaktadır; yani sadece mağdurun hissedeceği zararı değil, benzer ihlallerin önlenmesi ve ihlalden kaçınılması için gereken caydırıcı miktar da göz önünde alınır.

Hakim, manevi tazminatı belirlerken şu kriterleri dikkate alır: olgunlaşmış olayın özellikleri, mağdurun ekonomik/sosyal durumu, ihlal sırası, kusur derecesi vb.

KVKK tazminat davası ne kadar sürer?

Tazminat davalarının süresi, olayın karmaşıklığına, delillerin toplanmasına, bilirkişi incelemesine ve mahkeme yoğunluğuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Genellikle 1 ila 2 yıl arasında tamamlanabilir.

Ancak bazı davalarda süreç daha uzun sürebilir. Dolayısıyla erken başvuru ve iyi hazırlanmış deliller ile süreci hızlandırmak mümkündür.

Tazminat davası hangi mahkemede görülür?

Tazminat davası görevli mahkeme genellikle Asliye Hukuk Mahkemesidir.

Ancak dava konusu tazminat miktarı ve tarafların statüsüne göre farklı mahkemeler (örneğin tüketici mahkemesi, ticaret mahkemesi) devreye girebilir. Özellikle tüketici sözleşmesinden kaynaklanan veri ihlallerinde, taraflar tacir ise ticaret mahkemesi görevli olabilir.

KVKK tazminat miktarı neye göre belirlenir?

Tazminat miktarı her somut olaya göre değişir ve mahkeme tarafından takdir edilir. Aşağıdaki kriterler önemli rol oynar:

• İhlalin niteliği, kapsamı ve süresi

• İhlale konu verinin türü (normal veri / özel nitelikli veriler)

• Mağdurun uğradığı zarar (maddi + manevi)

• Mağdurun sosyal ve ekonomik durumu

• Kusur oranı ve failin davranış biçimi

• “Caydırıcılık” unsuru (özellikle manevi tazminatta)

Mahkeme, bu kriterleri değerlendirerek hakkaniyete uygun bir miktara hükmeder.

KVKK ihlali sonrası başvuru süresi nedir?

Tazminat davası bakımından, kişilik haklarına saldırı niteliğinde tazminat davalarında zamanaşımı süresi, failin ve zararın öğrenilmesinden itibaren 2 yıl, her hâlde eylemin gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıldir.

Yani ihlali öğrendiğiniz tarihten itibaren 2 yıl içinde dava açmak önemlidir.

Ayrıca, KVKK kapsamında Kurul’a şikayet süresi de vardır: veri sorumlusuna başvurudan sonraki 30 gün içinde cevap verilmez veya yetersiz cevap olursa, bu cevabı öğrendiğiniz tarihten itibaren 30 gün içinde Kurul’a şikayet edilebilir; her hâlükârda ilk başvurudan itibaren 60 gün sonunda bu hak düşer.

Tazminat davasında ispat şartları nelerdir?

Tazminat davasında başarı için deliller çok önemlidir. Aşağıdaki tip deliller tipik olarak kullanılır:

• Yazılı belgeler (e-posta yazışmaları, bildirimler, sözleşmeler)

• Kurul kararları ve şikayet başvurusu kayıtları

• Uzman / bilirkişi raporları

• Tanık beyanları

• Teknik deliller (log kayıtları, sistem kayıtları, veri erişim geçmişi)

• İhlalin ve zararın mali hesaplamaları

Mahkeme bu delilleri değerlendirerek zarar ve kusuru saptar.

KVKK ihlali nedeniyle manevi zarar nasıl kanıtlanır?

Manevi zarar için soyut bir zarar söz konusu olduğundan, doğrudan “para miktarı” gibi gösterilemez. Ancak aşağıdaki deliller yoluyla kanıtlanabilir:

• Yazılı beyanlar (ziyaretçi, müşteri şikayeti, psikolojik rapor vb.)

• Tanık beyanları

• Kişinin yaşadığı stres, uykusuzluk, itibar kaybı gibi etkilerin belgelenmesi

• Uzman raporları (psikoloji, psikiyatri vb.)

• İhlalin niteliği ve yaygınlığı (örneğin çok sayıda kişiye yayılan veri ihlali)

Mahkeme, bu delilleri değerlendirerek manevi tazminata hükmeder.

Tazminat davası için avukat gerekir mi?

Teorik olarak ilgili kişi kendi başına dava açabilir, fakat uygulamada avukat desteği çok büyük avantaj sağlar:

• Dava dilekçesinin kusursuz hazırlanması

• Delil stratejisinin planlanması

• Teknik ve hukukî yönlerin doğru analiz edilmesi

• Mahkeme sürecinin yönetilmesi

Özellikle karmaşık veri ihlal olaylarında, teknik unsurların ele alınması ve delillerin toplanması açısından avukat + bilişim uzmanı ile çalışmak tavsiye edilir.

Özet Tablo

Sıkça Sorulan Sorular

1. KVKK ihlali için kaç yıl sonra dava açabilirim?
Faili ve zararı öğrendikten itibaren 2 yıl; her hâlde eylemin gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıl içinde dava açılabilir.

2. Maddi tazminat ile manevi tazminat farkı nedir?
Maddi tazminat: doğrudan parasal zarar (örneğin finansal kayıp).
Manevi tazminat: ruhsal zarar, üzüntü, itibar kaybı gibi parasal olmayan zararlar.

3. Tazminat davası ne kadar tutar?
Sabit bir oran yoktur; mahkeme olayın şartlarına göre belirler. İhlalin ağırlığı, mağdurun durumu, kusur derecesi gibi unsurlar dikkate alınır.

4. Kurul’a şikayet zorunlu mu?
Tazminat talebi için zorunlu değildir, fakat delil açısından fayda sağlar ve Kurul kararları davada referans olabilir.

5. Küçük ihlallerde dava açılabilir mi?
Evet, ihlal ölçeği küçüklüğe bakılmaksızın, zarar varsa dava açılabilir. Ancak gider / fayda analizinin iyi yapılması önemlidir.

Sonuç

KVKK ihlali durumunda, tazminat alma hakkınız hukuken tanınmıştır. Ancak bu hakkı etkin kullanabilmek için, doğru zamanda başvuru yapmak, delillerle desteklemek ve süreçleri yakından takip etmek gerekir. Yazılı belgeler, teknik deliller ve uzman görüşleri davanın temel yapı taşlarıdır. Eğer siz de verilerinizin izinsiz kullanıldığını düşünüyorsanız, vakit kaybetmeden bir hukuk profesyoneli ile görüşerek haklarınızı tazminat davasına dönüştürün.