Merhaba, ben Avukat İrem Fidan, İzmir Bayraklı’da iş hukuku uzmanıyım. “Fazla mesai ücreti nasıl hesaplanır?” ve “1 saat fazla mesai ücreti nasıl hesaplanır?” soruları çalışanlar tarafından sıkça soruluyor. Yasal haklarınızı bilmek, işverenle olan ilişkiyi adil ve hukuka uygun yürütmek için çok önemli. Bu yazıda 2025 yılına ait asgari ücret, İş Kanunu (4857) hükümleri, gece mesaisi, hafta tatili vs. durumlar dahil olmak üzere fazla mesai hesaplama yöntemlerini adım adım ve örneklerle anlatacağım.

9’da 6’da Çalışan Biri Günde Kaç Saat Çalışır?

• Türkiye İş Kanunu’na göre haftalık azami çalışma süresi 45 saattir.

• Eğer iş günü 6 gün olarak düzenlenmişse, haftalık 45 saat eşit şekilde dağıtıldığında günde 7,5 saat çalışma süresi çıkar.

• 9:00-18:00 gibi bir düzen varsa ve öğle molası 1 saat ise, fiilen çalışılan saat 8 saat olur, ancak yasal normal mesai sınırı genelde 7,5 saattir. Fiilen bu süreyi aşan her kısım fazla mesai ya da “fazla çalışma” olarak değerlendirilebilir.

• Ayrıca günlük çalışmada 11 saat sınırı vardır; bu sınır günlük toplam çalışma + mesai dahil olduğunda geçerlidir.

Cumartesi ve Pazar Mesaisi Nasıl Hesaplanır?

• Cumartesi çalışması: Eğer işyeri haftada 5 gün çalışıyor ve cumartesi iş günü değilse, cumartesi çalışmalarında fazla mesai doğabilir. Ancak bazı işyerlerinde cumartesi iş günü olarak kabul edilmiş olabilir; bu durumda cumartesi “normal mesai” sayılabilir.

• Pazar günü: Türkiye’de Pazar genelde hafta tatilidir; Pazar çalışması, yasa veya toplu iş sözleşmesi hükmü yoksa, hafta tatili ücreti + fazla mesai ücreti gerektirir.

• Ayrıca resmi tatillerde çalışılan süreler de farklı ücretlendirilir (genelde +yüzde katları ile).

Fazla Mesai Brütten Nete Nasıl Çevirilebilir?

• Hesaplama brüt ücret üzerinden yapılır: saatlik brüt ücret × zam katsayısı × fazla mesai saati.

• Brüt fazla mesai ücretinden sonra işçi payı SGK primi, işsizlik sigortası primi, gelir vergisi ve damga vergisi gibi yasal kesintiler yapılır.

• Net fazla mesai, brüt tutar eksi bu kesintiler ile bulunur; ayrıca bazı işverenler bordroda mesaiyi “ödenmiş maaşın içine dahil” şekilde gösterebilir ama yasal olarak mesai ayrı hesaplanmalıdır.

Asgari Ücretlinin 1 Saatlik Net Mesai Ücreti Ne Kadar 2025?

Güncel verilere göre:

• Brüt asgari ücret (2025): 26.005,50 TL

• Saatlik brüt ücret = 26.005,50 / 225 ≈ 115,58 TL

• Fazla mesai brüt %50 zamlı: 115,58 × 1,5 ≈ 173,37 TL

• Net mesai ücreti ise bu 173,37 TL brüt tutar üzerine SGK (%14), işsizlik sigortası (%1), gelir vergisi dilimi, damga vergisi gibi kesintiler yapıldıktan sonra ortaya çıkar. Net miktarı değişken: asgari ücretlinin gelir vergisi dilimindeki durumuna göre yaklaşık %20-%30 arası düşüş olabilir. Yaklaşık net mesai ücreti 135-140 TL civarında olabilir, ama bu kesin rakam değildir.

Brüt İşçinin 1 Saatlik Ücreti Nasıl Hesaplanır?

• Formül: Aylık Brüt Maaş ÷ 225 saat = Saatlik Brüt Ücret

• Neden 225? Çünkü 30 gün × 7,5 saat/gün (haftalık 45 saatlik yasal süre 6 güne yayılırsa her güne denk düşen süre) = 225 saat.

• Bu hesaplama, maaş + sabit ödemeler (prim, ikramiye vs.) gibi düzenli ödemeleri içeriyorsa daha doğru olur.

Gece Mesaisi Ücreti Ne Kadar?

• Gece çalışması saati: İşyeri düzenlemelerine göre genelde 20:00 ile 06:00 saatleri arasını kapsar.

• Gece için özel bir “gece zammı” (örneğin saatlik ücretin belli oran fazla olması) söz konusu olabilir; İş Kanunu’nda gece çalışmasının doğrudan ücret zammı detayı net hâlinde olmasa da genel uygulamada gece çalışmaları %50 zamlı ücretle ödenir.

• Ayrıca gece vardiyasında çalışan işçilerin gece süresi 7,5 saati geçemez (istisnai sektörler hariç: turizm, sağlık, özel güvenlik gibi).

• Gece mesaisi + fazla mesai birleştiğinde (örneğin gece vardiyasında açıkça fazla saat yapılmışsa), zamlı yatırıma ilave katsayılar uygulanır.

Günlük Saat Ücreti Nasıl Hesaplanır?

1. Aylık brüt maaş + düzenli ek ödemeler toplamını belirleyin.

2. Bu toplamı 30’a bölerek günlük brüt ücret bulun.

3. Günlük brütü çalışılan saat sayısına bölerek saatlik ücret bulun (örneğin günde 7,5 saat çalışılıyorsa).

   • Formül: Aylık Brüt Maaş ÷ 30 ÷ Çalışılan Saat

4. Bu saatlik ücret üzerinden fazla mesai oranı uygulanırsa örneğin %50 zamlı fazla mesai için ×1,5 ile çarpılır.

Fazla Mesai Kaç Saat Aşılınca Olur?

• Haftalık 45 saat sınırı, İş Kanunu’nun 41. maddesine göre yasal üst sınırdır. Haftalık toplam çalışma + fazla mesai bu süreyi aştığında fazla mesai hakkı doğar.

• Eğer işyeri sözleşmesinde haftalık çalışma süresi daha düşük belirlenmişse, o sınırı aşan süre “fazla sürelerle çalışma” olarak adlandırılır ve %25 zam gibi farklı oranlar uygulanabilir.

• Günlük çalışma süresi + mesai dâhil 11 saat sınırı aşılırsa, aşan kısmın fazla mesai olarak değerlendirilmesi gerekir.

Brüt Maaş Nasıl Hesaplanır?

• Brüt maaş, işverenin işçiye tüm kesintiler yapılmadan önce ödediği toplam tutardır.

• Maaş + sabit prim, düzenli ikramiye, sosyal yardımlar gibi bordroda gösterilen düzenli katkılar brüt maaşın parçası olabilir.

• Vergi dilimi, SGK primi, işsizlik sigortası primi gibi kesintiler net maaşı etkiler, fakat brüt maaş bu kesintilerden önceki halidir.

Fazla Mesai Ücreti Aylık Ücrete Dahil Edilebilir mi?

• Yasal olarak fazla mesai ayrı kalemdir ve doğrudan aylık sabit maaşa “dahil edilmesi” risklidir; zira fazla mesai süreleri her ay değişebilir, işçinin hakları korunmalı.

• Bazı toplu iş sözleşmeleri ya da iş sözleşmeleri fazla mesainin belirli bir sınırı dahilinde sabit ücret içinde yer almasını öngörüyor olabilir; ancak bu uygulamanın işçinin rızasıyla ve değişmez koşullarda net olması gerekir.

• Ayrıca yıllık fazla mesai saati bakımından 270 saat sınırı gibi uygulamalar söz konusu olabilir; bu limitleri aşan fazla mesai ücretleri ayrıca hesaplanmalı.

Fazla Mesai Ücreti Net mi Brüt mü?

• Hesaplama tabii ki brüt ücret üzerinden yapılır, çünkü zam oranları, kanuni kesintiler brüt veriye dayanır.

• Net ücret, bu brüt fazla mesai ücretinden işçi payı kesintileri düşüldükten sonra kalan miktardır.

1 Günde Kaç Saat Mesai Yapılabilir?

• Günde toplam çalışma süresi + fazla mesai dahil 11 saati aşamaz. Yani fiilen mesai yapılacaksa, normal mesai + mesai toplamının 11 saati geçmemesi gerekir.

• Gece çalışmaları özel kurallara tabidir, gece postasında 7,5 saat sınırı gibi düzenlemeler vardır.

Fazla Mesai Hesaplaması Örnek Tablo

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Fazla mesai ücreti net mi brüt mü?
Hesaplama brüt üzerinden yapılır; işveren brüt saatlik ücret üzerinden zamlı ücret belirler. İşçiye ödenecek net tutar, brütten yapılan SGK, vergi ve diğer yasal kesintiler sonrası ortaya çıkar.

Fazla mesai kaç saat aşılınca olur?
Haftalık toplam çalışma süresi 45 saati aşınca, ya da işyerinin sözleşmeyle belirlenmiş normal çalışma süresi 45’ten düşükse, bu süreyi aşan her saat fazla süreyle çalışma/fazla mesai kapsamında değerlendirilir. Ayrıca günlük 11 saat sınırı da önemlidir.

Cumartesi mesaisi kaç katı?
Resmî tatil ya da özel haftasonu tatili kapsamında çalışma varsa, toplu iş sözleşmesi ya da iş sözleşmesindeki hükümlere bağlı olarak +%50 zamlı mesai olur. Ayrıca bazı işyerlerinde hafta tatili ücreti ile fazla mesai ücretinin birlikte verilmesi gerekir.

Pazar günü çalışılırsa ücret ne olur?
Pazar günü çalışma genelde hafta tatili çalışmasıdır; bu durumda hem hafta tatili ücreti esas ücret üzerinden verilir hem de yapılan saatler fazla mesai kapsamında zamlı ücrete tâbi olur.

Gece mesaisi farklı mı hesaplanır?
Evet. Gece mesaisi için 20:00-06:00 saatleri arasında çalışma kabul edilir. Gece çalışmalarında 7,5 saat sınırı vardır; bu sınırı aşan kısmın fazla mesai ücretiyle ücreti artırılır (%50 zam gibi). Ayrıca iş sağlık ve güvenliği yönünden özel düzenlemeler yapılmıştır.

Sonuç

• Fazla mesai ücreti hesaplaması için öncelikle Aylık brüt maaş, yasal çalışma süresi (haftalık 45 saat, günlük 7,5 saat), gece ya da hafta tatili gibi özel koşullar dikkate alınmalıdır.

• 2025 için asgari brüt ücret 26.005,50 TL, saatlik brüt ücreti ~115,58 TL, fazla mesai ücreti zorunlu olarak brüt üzerinden %50 zamlı ~173,37 TL’dir.

• Net fazla mesai ücreti kesintilerden sonra daha düşük olacaktır; işveren bordrosunda açıkça göstermeli, işçi haklarını kontrol etmelidir.

Ben Avukat İrem Fidan, İzmir Bayraklı’da iş hukuku alanında görev yapıyorum. Fazla mesai ücretinizin doğru ödenip ödenmediğinden emin değilseniz, detayları birlikte inceleriz — hukuki danışmanlık için bana ulaşabilirsiniz.

Hakkınızı bilin, hakkınızı alın!