Pazar mesaisi gerçekten 2 katı mı? İş Kanunu’na göre hafta sonu, tatil vs. mesailer nasıl ücretlendirilir? Ben, Avukat İrem Fidan, İzmir Bayraklı’dan yazıyorum; bu yazıda cumartesi ve pazar mesaisi nasıl hesaplanır, hangi durumlarda ücret katlanır, normal fazla mesai mi tatil günü mesaisi mi gibi tüm soruların hukuki yanıtlarını vereceğim.

Cumartesi ve pazar mesaisi nasıl hesaplanır?

Türkiye’de fazla mesai ve hafta tatili (Pazar veya hafta tatili günleri) ile ilgili hükümler 4857 Sayılı İş Kanunu’nda yer almaktadır.

• Normal haftalık çalışma süresi 45 saattir.

• Hafta tatili, işçiye kesintisiz en az 24 saat dinlenme hakkı olarak tanınır; bu dinlenme Pazar günü ya da işyerinin haftalık tatil günü olabilir.

• Tatil veya Pazar günü çalışılması durumunda, bu çalışma “hafta tatilinde çalışma” sayılır. Eğer toplam çalışma süresi haftalık 45 saati aşıyorsa, hem tatil ücreti hem de fazla mesai ücreti doğabilir.

• Fazla mesai ücreti, normal saat ücretinin %50 fazlasıyla ödenir (yani saatlik ücret × 1,5)

• Resmî tatil günlerinde çalışma yapılırsa ücret, normal ücretin iki katı olarak ödenir (yani %100 zamlı)

Ancak “Pazar mesaisi 2 katı mı?” sorusunun cevabı: hayır, her durumda yüzde yüz zamlı yani 2 katı değil; çoğu durumda %50 zamlı mesai ve hafta tatili ücreti uygulanır. Resmî tatil günleri farklıdır; onlar 2 kat sayılır.

Fazla mesai brütten nete nasıl çevirilebilir?

Brüt ve net arasında farklar vergi, sigorta primi, gelir vergisi, damga vergisi gibi kesintiler nedeniyle oluşur. Ancak mesai ücretini hesaplama açısından önce brüt saatlik ücreti bulmak gerekir:

1. Aylık brüt maaşınızı 225’e bölün → bu normal saatlik brüt ücret olur.

2. Fazla mesaiye göre katsayıyı uygulayın (%50 zamlı için ×1,5; resmi tatil için ×2) → bu saatlik fazla mesai brüt ücreti olur.

3. Bu brüt meblağa sigorta, vergi gibi kesintiler uygulandıktan sonra elinize geçen net tutar ortaya çıkar.

Cumartesi mesaisi kaç katı?

Cumartesi günü yapılan mesai için özel bir “iki kat” kuralı yoktur. Cumartesi mesaisi, eğer haftanın diğer günleri ile birlikte toplam çalışma süresi 45 saati aşıyorsa, fazla mesai sayılır ve %50 zam uygulanır.

1 saat mesai ücreti ne kadar 2025?

Aşağıda örnek bir hesaplama:

• Diyelim ki aylık brüt maaşınız 30.000 TL

• Brüt saatlik ücret = 30.000 ÷ 225 = 133,33 TL

• Normal fazla mesai (%50 zamlı) için saatlik mesai ücreti = 133,33 × 1,5 = 200,00 TL

• Resmî tatil günü olması durumunda (2 katı uygulaması) = 133,33 × 2 = 266,66 TL

Hafta sonu fazla mesai ücreti nasıl hesaplanır?

1. Normal saatlik brüt ücretinizi bulun (aylık / 225).

2. Çalıştığınız günün hafta tatili (örneğin Pazar) veya normal iş günü olup olmadığını belirleyin.

3. Haftalık toplam çalışma süresi 45 saati aşarsa, aşan saatler için %50 zamlı mesai uygulanır.

4. Tatil gününde veya Pazar günü çalışılması durumunda, hem hafta tatili ücreti hem mesai ücreti düşünülebilir.

5. Resmî tatil günleri için %100 zam (= 2 katı) uygulanır.

Fazla mesai nasıl yazılır?

Doğru kullanım: fazla mesai (iki kelime, küçük “f” ve “m” ile).

Çift mesai ne kadar?

“Çift mesai” terimi genellikle resmî tatillerde çalışan işçilere uygulanan %100 zamlı mesai, yani çalışan normal gün ücretinin iki katı ücret alması durumu için kullanılır. Resmî tatil = 2 kat ücret.

Gece mesaisi kaç katı?

Gece çalışması, İş Kanunu’nda özel düzenlemelere bağlıdır. Gece süreleri, çalışma saati düzenlemeleri içinde ele alınır. Ancak gece mesai ücreti özel bir “2 kat” kuralı içermez, gece çalışmasının fazla çalışma niteliği oluşursa onun için zamlı ücret (örneğin %50 zam) ödenir.

1 günlük mesai ücreti ne kadardır?

Örnekle açıklayalım:

• Normal çalışma süreniz günlük 8 saat olsun.

• Aylık brüt maaşınız 30.000 TL ise saatlik brüt ücret ≈ 133,33 TL.

• Pazar günü tam gün çalışırsanız (8 saat):

  • Hafta tatili ücreti: normal ücret = 8 × 133,33 = 1.066,64 TL

  • Eğer haftalık süreyi aşıyorsa, + mesai ücreti (örneğin %50 zam ile): mesai 8 saatin tamamı zamlıysa: 8 × (133,33 × 1,5 − 133,33) = ekstra 1.066,64 TL × 0,5 = 533,32 TL olur.

  • Toplam ≈ 1.600 TL gibi bir tutar olabilir.

Bayram mesaisi 1.5 katı mı?

Hayır. Resmî tatil veya ulusal bayram günlerinde mesai yapıldığında ücret normal ücretin iki katı (yani %100 zamlı) olarak ödenir.

Fazla mesai hesaplaması örnek?

Diyelim ki:

• Aylık brüt: 30.000 TL

• Hafta içi normal çalışma: 5 gün × 8 saat = 40 saat

• Cumartesi veya başka bir gün toplam çalışma 10 saat yapıldı; hafta sonunda toplam süre 50 saate ulaştı → 5 saat fazla mesai oluşur.

• Saatlik ücret: 30.000 ÷ 225 = 133,33 TL

• Fazla mesai ücreti: 5 saat × (133,33 × 1,5) = 5 × 200,00 TL = 1.000 TL ek ödeme.

Eğer bu “fazla mesai” Pazar günü yapılmışsa, hem hafta tatili ücreti hem fazla mesai ücret farkı olabilir; brüt ücret + zam farkları hesaplanmalı.

Fazla mesai saat ücreti nedir?

Fazla mesai saat ücreti:

• Normal saatlik ücretiniz × 1,5 (%50 zam) → fazla mesai için

• Resmî tatil / bayram günleri için saatlik ücret × 2 (%100 zam)

Hafta Sonu ve Tatil Mesai Ücreti Oranları

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Soru: Hafta sonu mesaisi zorunlu mu?
Cevap: Hayır, çalışan ile işveren arasında anlaşma olmalıdır; sözleşmede ya da toplu iş sözleşmesinde hafta sonu çalışma şartları açıkça belirtilmişse zorunluluk doğabilir. Ayrıca işçinin onayı gerekebilir.

Soru: Resmî tatillerde çalışmak serbest mi?
Cevap: Serbest değildir; ancak işin niteliği gereği işveren bu günlerde çalışmayı yaptırabilir. Ama resmî tatilde çalışma varsa, bu çalışma için normal ücret + tatil ücreti + zamlı ücret ödenir.

Soru: Pazar günü fazla mesai yaparsam izin alabilir miyim?
Cevap: Fazla mesai için çalışan isterse ücret yerine serbest zaman kullanabilir; ama bu işverenle yapılan sözleşme veya toplu iş sözleşmesi ile belirlenmeli, kanunen de bu hakkın kullanılmasını sağlayan düzenlemeler vardır.

Soru: “Pazar mesaisi 2 katı mı?” Yanıtı ne zaman evet olur?
Cevap: Eğer Pazar günü aynı zamanda resmî tatil ise ya da bayram ise, o gün için ücret 2 katı olabilir. Normal Pazar mesaisinde ise İş Kanunu’na göre %50 zamlı mesai uygulanır.

Soru: Fazla mesai süresi sınırı ne kadardır?
Cevap: Yıllık en fazla 270 saat fazla mesai yapılabilir.

Sonuç

Pazar mesaisi her durumda 2 katı değildir. Resmî tatil / bayram günleri için ücret 2 katı olabilir, ama normal hafta tatili (Pazar) mesaisi için İş Kanunu çoğunlukla %50 zamlı mesai öngörür. “Pazar mesaisi 2 katı mı?” sorusunun cevabı: çoğu durumda hayır, istisnalar vardır.

Bu bilgilerle haklarınızı bilin. Şayet iş sözleşmeniz ya da toplu iş sözleşmeniz daha yüksek oranlar öngörüyorsa, onun şartları geçerli olabilir.

Ben Avukat İrem Fidan – İzmir Bayraklı’dan, iş hukuku bağlamında haklarınızı korumanızı dilerim.